BU BİR TESADÜF MÜ?

Yoldaş Stalin’in artık siyaset literatürüne geçmiş bir sözü vardır.

Yoldaşları ile toplantıda sorar Stalin:
-Yoldaşlar, bu bir tesadüf müdür?
Sorduğu soruyu yine kendisi cevaplar:
-Hayır yoldaşlar, bu bir tesadüf değildir.

 …/…

Deterministik açıdan bakmıyoruz, astrofizik de bizim konumuz değil.

Ama bir de yaşadıklarımız, gördüklerimiz, duyduklarımız var onca yıldır yaptığımız YURT GEZİLERİNDE.

…/…

10-11 ARALIK, 2016     LATMOS KAYA RESİMLERİ – BAFA GÖLÜ - LABRANDA - MACAR EVLERİ – MİLAS

İDOL BRANSKI

Teos Antik Kenti anfi tiyatrosu

Yılbaşı öncesi bir Yurt Gezisinde Latmos’ ta MÖ 9000 yıllarına kadar giden kaya resimlerinden sonra sahilde Sığacık’ta Teos antik kentinin küçücük anfi tiyatrosunda Nesin Vakfı yapraklı takvimine basılı Aziz NESİN hikayelerini bir araya getirip zarflıyorum.

Zarfın üzerine hikayenin adını yazıyorum.

Üzeri yazılı zarfları başka ve sarı bir zarfa koyuyorum. Sarı zarfların üzerine geziye gelenler isimlerini yazıyorum.

Anfi tiyatronun basamaklarına oturmuş dostlarıma belki de uzun yıllardır almadıkları mektuplar dağıtıyorum bir postacı gibi veya yılbaşı hediyesi dağıtan Noel Baba gibi.

İlk basamakta oturan Dr İlham TOKATLI DİLMEN Hanım zarfını açıyor, iç zarfın üzerini okuyorum:

İDOL BRANSKI

Takvim yapraklarını koparırken bu kısa öykü aklımda kalmıştı ve “olamaz,” diyorum. Bu nasıl bir tesadüf?

Öyküde adı geçen ve annesini kaybettiği için günlerdir susmadan ağlayan yavru köpek yanına konan ve annesinin kalp atışı zannettiği tiktaklı çalar saatin tiktakları ile rahatça uyurken, bu öykünün uzmanlık alanı “kardiyoloji” olan Dr İlham Hanım’a verilmiş olması tesadüf müydü?

13 - 15 EKİM,  2017      GÖLLER BÖLGESİ KÜLTÜREL VE DOĞAL ÇEVRE YURT GEZİSİ

AKÇA KÖY – FAKİR BAYKURT

Eber Gölü – henüz kurumadan

İki yıl önce planlanan bu Yurt Gezimizi Fakir BAYKURT anısına yapıyoruz.

Fakir BAYKURT BURDUR-YEŞİLOVA İlçesi AKÇAKÖY’ den Köy Enstitülü öğretmen yazarlarımızdandır.

13 Ekim’ de AKÇAKÖY’ deyiz. Köy kahvesinde Fakir BAYKURT’ u anlatıyor Ecemiz Ayşenur TAKAZ Hanım.

Muhtar arada söz verdikçe Ayşenur Hanım’a, şaşırarak öğreniyoruz Fakir BAYKURT’ un ölüm tarihinin 11 Ekim, 1999 olduğunu.

İki yıl önceki plan bugüne denk gelsin, diye yapılmamıştı.

19 - 20 MAYIS   DAĞLIK FRİGYA KERVANI - İKİ KERVANSARAY ARASI MEKKARE 

EĞRET HAN – DÖĞER HAN - AFYON

Eğret Han

Afyon – Susuz Osman Köyü bozkırında son Zincirli kuyu

 

19-20 Mayıs, 2018 tarihlerinde Faruk Nafiz ÇAMBIBEL anısına yapmış olduğumuz İKİ KERVANSARAY ARASI MEKKARE Yurt Gezimizde kolektif görev alan Serap GÜNDÜZ, Selçuklu döneminden kalma Eğret Han’ da Faruk Nafiz ÇAMLIBEL sunumunu yaptığında böyle bir kervansarayın içinde bulunmaktan çok mutlu olduğunu söylüyordu.

Serap Hanın sunumunu yaptıktan sonra şairin ünlü Han Duvarları şiirini okuyorum kervansarayın içinde.

Belki de ilk defa böyle bir şiirin sesi değiyor kervansarayın taş duvarlarına ve kervansaray kervansaray olduğunu hatırlıyordu.

Faruk Nafiz ÇAMLIBEL’ in  “Han Duvarları” isimli uzun destansı şiirine esin kaynağı olan kervansaray Niğde – Ulukışla İlçesi’nde bulunan Öküz Mehmet Paşa Külliyesi içindeki Ulukışla Kervansarayıdır.

Faruk Nafiz ÇAMLIBEL sunumunu yapan Serap GÜNDÜZ sunumdan sonra “ben de Ulukışlalıyım” dediğinde bunun bir tesadüf olduğunu kim söyleyebilirdi?

17 – 19 ŞUBAT             BİR ROMAN BİR ŞEHİR – KURA ÇÖZÜLDÜ 1-2-3

ARDAHAN- KENAN KARABAĞ - ZAMANSIZ KAÇIŞLAR – 3

Zamansız Kaçışlar yaptık.

Bir Roman Bir Şehir projeleri yaptık ve uyguladık.

Zamansız Kaçışların birinde Kenan KARABAĞ dostumuzun Kura Çözüldü 1-2-3 dizi romanları arka planında Ardahan’ a gittik.

18 Şubat akşamı otelin yemek salonunda sadece biz varız.

Zamansız kaçan herkese torbamdan çekip çıkararak rastgele Atilla İLHAN’ ın şiir kitaplarını hediye ediyorum.

Fatma KORCAN Hanım’a Atilla İLHAN’ ın “Duvar” adlı şiir kitabı geliyor.

Fatma KORCAN Hanım şiir kitabından şöyle rastgele bir yer açıyor,27. sayfa.

Şiirin adı: ümmühan

Gözleri dolu dolu olan Fatma KORCAN Hanım, “bu nasıl olur, anlayamıyorum,” diyor.

Bir süredir annesi ile kırgın olan Fatma Hanım, kendisine hediye edilen şiir kitabını şöyle bir açtığında ve açar açmaz “ümmühan” şiirini gördüğünde, bunun ona bir mesaj olduğunu ve annesini araması gerektiğini söylüyordu.

Fatma KORCAN Hanım’ ın annesinin adı: Ümmühan

Belki de daha çarpıcı olan ise şairin bu şiiri “Annem’e” diye yazmış olması ve şiirlerinde ilk ve son defa büyük harf kullanmış olmasıydı.

 Annem’e

(…)

artık bir yol kahbeye çıkmış adı

veli ister dönsün ister dönmesin

kırılmış hasret kuşunun kanadı

gayrı uçamaz

zaman zaman birkaç sarhoş toplanır

ayran suyu’nun başında ümmühan’ı oynatır

oynar ama içi kan ağlar

neylesin deli gönül veli’sinden geçemez

şimdi bir türkü yakılmaz mı adına

dal boylu dalyan vücutlu çilekeş ümmühan’ın

pehlivan ile birleşmiş macerası

birinin bağrı oyulmuş diğeri üryan kılınmış

derken ağızdan ağıza yakılmış türküsü

eksilmez dağların yadigarı

köz düşmüş yanar ciğeri

var m-ola bundan beteri

pehlivan yıkıldın ümmühan gibi

düştün mü ümmühan pehlivan gibi

                     Atilla İLHAN-Duvar-ümmühan

…/…

Ağustos, 2016

SILVAN – SYLVIE – SELVİ 

Ağustos başı Selman AK dostumla dünyanın en yaşlı beşinci ağacını 4112 yaşındaki Porsuk Ağacı’ nı görme heyecanı ile ZONGULDAK-ALAPLI İlçesi GÜMELİ Beldesi Karapınar Yaylası’na gidiyoruz.

Gümeli beldesi, Gümüşhane-Kürtün-Güvenç Abdal Ocağı’na bağlı “Çepnilerin” yoğun olarak yaşadıkları bir belde. 

Ağacı görmeden önce Ereğli’ ye, Cehennem Ağzı Mağaraları’ na giderken genç bir İsviçreli’ yi alıyoruz aracımıza.

İsviçreli gencin adı SİLVAN.

Mağaraların birinde yanımıza yanaşan, ama oralı, Ereğlili  olmadığı her halinden belli olan gence soruyorum. 

-          Nerelisin? 

-          Diyarbakırlıyım abi. 

-          Neresinden? 

-          SİLVAN-lıyım abi.  

İsviçreli gence, Silvan’ a sesleniyorum. Gelip Silvan-lı genç ile tanışıyor.

Hiçbir şey tesadüf değildir.

Tesadüf olmayan başka o kadar çok şey var ki.

Aşağıdaki isimlerden hangisini alırsanız alın, hepsi SİLVAN ile ilgili, hepsi o kelimeden türemiştir.

Hepsinin, yani SİLVAN‘ ın, yani SELVİ ormanın ana yurdu bu topraklardır, yani Suriye ve Lübnan’ı da içine alan Anadolu topraklarıdır.

SİLVAN: İbranice’ deki anlamı “orman“

SILVIE – SELVA – SİLVA ve Türkçe’ de SELVİ, aynı anlama gelen SİLVAN‘ ın feminen halidir.

SELVİ: Yapraklarını dökmeyen uzun boylu kozalaklı bir ağaç türüdür.

TRAN-SİLVAN-YA: Bugünkü Romanya‘ da ormanlık bir bölge

PEN-SİLVAN-YA: ABD’ de orman bakımından zengin bir eyalet

***//***

İsviçreli genç SİLVAN ile Diyarbakır‘dan gelen SİLVAN-LI genç Zonguldak – Ereğli‘ de Cehennem Ağzı Mağaraları’ nda nasıl karşılaşıyor?

Bir de, bu topraklarda yaşamış PİR SİLVANUS vardır.

Kimi kaynaklar PİR SULTAN ABDAL‘ ın aslında PİR SİLVANUS olduğundan söz eder. Konuyu Alevi tarih yazıcılarına bırakalım.

PİR SİLVANUS bir aziz değildir, o, yedinci yüz yılda yaşamış bir halk ozanıdır ve Bizans‘ın baskıcı ve yok edici Ortodoks zulmüne karşı bu topraklarda, kökleri Sümerlere, Hititlere kadar giden bin yıllardır yaşayan Anadolu inancını savunmaktadır.

Pir Sultan ABDAL gibi, taşlanarak öldürülür, gelenek devam eder.

O halde bir soru:

Neden sadece bu topraklarda olmak üzere mezarlıklara hep SELVİ – SERVİ AĞACI dikilir?

SELVİ ağacı dikilir, çünkü bilinmeyen nedenin altında yatan “sır“ her dikilen SELVİ AĞACI,  PİR SİLVANUS – PİR SULTAN ABDAL anısı yaşasın diyedir.

Her SELVİ – SERVİ ağacı dirençtir ve göğü delen başları ile en az 2000 yıl yaşarlar.

Uzaklardan bakıldığında PİR SİLVANUS‘ un nöbete durmuş CANLARINI andırırlar.

31 Mart, 2018

EĞRET – DÖĞER ARASI – SUSUZ OSMAN KÖYÜ-HUMA KUŞU

MÜKERREM KEMERTAŞ

Yola devam ediyoruz Selman’la.

Eski adı Eğret, Anıtkaya Köyü’nden bu yana, Eğret Han’dan bu yana iki saate yakındır yürüyoruz.

Bir çıngıraklı kuyudan su çekiyoruz kovalar dolusu.

Kurdun kuşun içmesi için kuyunun yalağını su ile dolduruyoruz.

Önden gidiyorum, asfalt yolun solundan ve topraktan, kenardan.

Asfaltın üzerinde bir kuş görüyorum, serçeye benziyor, ama değil.

Saka kuşuna da benziyor, ama değil. İskete olabilir mi?

Kuş sırt üstü asfaltta yatıyor.

Ölü sanıyorum.

Ölü bir kuş ise, alıp yolun kenarına, toprağa bırakacak oluyorum.

Ayak seslerimi fark etmiş olmalı, kuş biraz kıpırdıyor.

Gözlerini aralıyor sonra.

Sırt üstü yatan ve dönemediği için sadece minik ayaklarını kıpırdatan bebeklerin yaptığı gibi, kuş minik pençelerini kıpırdatıyor.

“Beni fark edin, buradayım,” demek istiyor.

Elime alıyorum kuşu.

Seviyorum. Konuşuyorum onunla.

Pırpır eder ya yüreğiniz, ”kuş gibi pırpır etti yüreğim”, deriz ya, kuşun yüreğinin pırpır edişini hissediyorum avcumun içinde.

Bakıyorum, görünürde yarası beresi yok kuşun.

Hızla gelen araçların birisi çarpmış olmalı.

Kuş henüz yavru, belli ki, hızlı kanat çırparak kendini kurtaramamış zavallı.

Selman alıyor eline.

Susuz Osman Köyü’nden İhsaniye ilçesine kadar yürüyoruz, mekkare.

…/…

Umay kuşudur talih kuşunun adı.

Bilinen yaygın adı ise “huma” kuşudur.

İrani halklarda bunun adı Simurg’ tur.

Bizim türkülerimize de geçmiştir.

31 Mart, Cumartesi günü, yani tam da kuşu bulduğumuz gün, yoldayken  kaybettik o kendine özgü sesi olan Mükerrem KEMERTAŞ Usta’yı.

En güzel o söylerdi bu türküyü, Huma Kuşu türküsünü.

Huma kuşu yükseklerden seslenir

Yar koynunda bir çift suna beslenir

Sen ağlama kirpiklerin ıslanır *

Ben ağlim ki belki gönül uslanır

Başına devlet kuşu kondu, diyoruz.

Eskiden başına huma kuşu, umay kuşu kondu, derlerdi.

Hep yükseklerde uçar, yükseklerden seslenir huma kuşu türküde olduğu gibi.

Bulduğumuz kuş Mükerrem KEMERTAŞ’ tan haber mi getiriyordu bize yoksa?

27 - 29 EKİM                BİR NEHİR DOĞUYOR - SAKARBAŞI’ NDAN – KARASU’ YA

                                    NEHİRLER YURT GEZİSİ

Bir nehrin doğuşunu gördük Sakarbaşı’nda sabahın ayazında.

Sakarya olup akıyor Sakarbaşı

Yüzlerce kilometre aktık biz de nehirle birlikte.

Adapazarı’ na geldik, Sakarya’ ya demek gerekir.

Adını bir nehirden alan tek kentimizdir Sakarya.

Adapazarı’ nda Sakarya Irmağı’na son karışan “kavşutu” Melas Çayı’ nı ve çayın üzerine yapılan Jüstinyen Dönemi Roma Köprüsü’nü görüyoruz.

Köprüden sonra Yıldız ÖZ Hanım ile konuşuyoruz, bizi Adapazarı’nda yaşayan teyzesi veya dayısında çay içmeye davet ediyor. Memnun oluyoruz.

Yıldız Hanım bizi köprüye yakın oturan dayısının evine götürüyor.

Öyle çat kapı gelmiş gibi oluyoruz, ama Yıldız Hanım’ın yengesi, kuzenleri ve erkek kuzenin eşi bizi çok sıcak karşılıyorlar.

Erkek kuzen yeni evlenmiş. Kalkmadan önce “yeni evliler için hep birlikte koro türküsü söyleyelim, sonra da ben gelin ve kız (kuzen) için bir deyiş söyleyeceğim,” diyorum. Önce yeni evliler için söylüyoruz hep birlikte.

İki de keklik bir kayada ötüyor

Ötme de keklik derdin bana yetiyor

Annesine kara da haber gidiyor

Yazması oyalı kundurası boyalı yar benim

Sonra ben bir deyiş söylüyorum gelin ve kız(kuzen) için.

Bir kız ile bir gelinin yar yar bahsi var

İkisinin cüda düşmüş yar yar arası

İmanım da yar yar arası

Kadir mevlam hub yaratmış yar yar onları

Hilal hilal kaşlarının arası yar yar arası

İmanım da yar yar arası,

Kul Mustafam der ki yar yar ben de akayım

Akayım da yar bendimi yar yar yıkayım

Eğil güzel al yanaktan bir yol öpeyim

Gamzesi hoş kaşı kara yar ister gönül

İmanım da yar ister gönül

O günün sonunda Sakarya’nın Karadeniz’ e dökülen yerinde, Karasu-Yenimahalle’de gün batımı ile yemeğimizi de yedikten dönüş için kalkıyoruz.

Dönüş yolu sohbetlerimize başlıyoruz araç içinde.

Yıldız ÖZ Hanım söz alıyor.

-Recep Bey o söylediğiniz deyiş beni, yengemi ve kuzenlerimi perişan etti. Deyişi söyledikten sonra deyişin kime ait olduğunu söylediğinizde biz hepimiz göz göze geldik yengem ve kuzenlerle.

Yengemin gözleri doldu, ben de öyle. Ağlamamak için kendimizi zor tuttuk.

Siz nereden biliyordunuz daha bir ay kadar önce genç yaşta kaybettiğim dayımın adının “Mustafa” olduğunu?

Bilemezdim.

Ama tesadüf değil, bildiğimiz ve hep söylediğimiz gibi.

23 - 24 KASIM  AY BÜYÜRKEN UYUYAMAM*  ZAMANSIZ KAÇIŞLAR – 9

                                    AY IŞIĞINDA ANTİK ZAMANLAR        

                                    AIZONAI GECE YÜRÜYÜŞÜ

                                    (*) NECATİ CUMALI

Yine bir zamansız kaçıştayız. Dolunayda antik zamanlar yaşamak için Kütahya-Çavdarhisar- Aizanoi antik kentindeyiz.

Necati CUMALI anısına yapıyoruz bu Yurt Gezimizi ve Necati CUMALI sunumu için kolektif görevi Resmiye ŞEFKATLİ Hanım’ a veriyoruz.

Resmiye Hanım sunumunu dünyada bir benzeri daha olmayan Aizanoi anfi tiyatrosunda yapıyor, ilgi ile dinliyoruz.

Necati CUMALI’ nın Makedon göçmeni bir Urlalı olduğunu söylerken sesinde titreme oluyor.

Kendisinin de bir Makedon göçmeni olduğunu söyleyen Resmiye Hanım “bu nasıl bir tesadüf?” derken, artık hiçbir şeyin tesadüf olmadığını bilen tiyatronun basamaklarında Resmiye Hanım’ ı dinleyen Yurt Gezginleri “hiçbir şey tesadüf değildir,” demeyi ihmal etmiyorlar.

İyi, ama sunum sonunda Resmiye Hanım’ a armağan olarak verilecek kitabın seçiminde Ümran KALAFAT Hanım acaba birilerinden mi haber aldı Resmiye Hanım’ ın Makedon göçmeni olduğunu ve gidip de ona Necati CUMALI’ nın ölümsüz eseri, bir Balkan trajedisini anlatan “MAKEDONYA 1900” romanını aldı?

01 - 02 ARALIK KEFE YAYLASI - YATAĞAN – SERİNHİSAR – LEODIKYA - GÜNEY ŞELALESİ

ALTIN KİRPİ

Bu sefer Hayri DEV Usta anısına yapılan bir Yurt Gezisindeyiz ve Leodikya’ nın iki dev anfi tiyatrosundan Helenistik dönemde yapılanın basamaklarındayız.

Yine Nesin Vakfı’ nın takvim yapraklarındaki tefrika öykülerden yapılan zarflar ve üzerleri katılanlar adına yazılmış başka zarflar.

İzmir’den misafirlerimiz de var aramızda.

Herkese isim okuyarak dağıtıyorum zarf içindeki öyküleri.

İzmir’den gelen misafirlerimizden Şeref GÜL aldığı zarfı açıyor ve iç zarfın üzerinde yazan hikayenin adını görünce şaşırıyor ve hemen araya giriyor heyecanla.

Eşi Meral Hanım’ ın kendisine bir çok sevimli isimler bulduğunu ve onu kullandığını söylerken eşinin kendisi için en son bulduğu ismin “kirpi” olduğunu söylüyor Şeref Bey.

Şeref Bey’ in aldığı zarfın içinde çıkan hikayenin adı hepimizi gülümsetiyor:

ALTIN KİRPi

4 K  

Bir Roman Bir Şehir kapsamında bu sene dört proje yaptık ve hepsini de gerçekleştirdik.

Dört projenin de adının baş harflerin “K” ile başlaması nasıl bir tesadüf ile açıklanabilir ki?

K-        KURA ÇÖZÜLDÜ

K-        KAPANCA SOKAK

K-        KERVANKIRAN

K-        KERİMOĞLU

İyi de, ya

KARADENİZ KIYILARINDA KONSER

KARABOĞAZ SAHİLİNDE YAZLIK SİNEMA KEYFİ

KANYONLAR YURT GEZİSİ

KERKENES DAĞI PTERIA SUR DUVARLARI

KEFE YAYLASI

ne demek oluyordu?

Hepsi mi tesadüftü?

…/…

Belki de haklıydı Murathan MUNGAN “aşk tesadüfleri sever” derken ve tam da Müslüm GÜRSES’ in sesine ve ruhuna uygun bir şiir yazdığında.

Aşk tesadüfleri sever

Aşk tesadüfleri sever
Kader ayrılıkları
Yıllar geçmeyi sever
İnsan aramayı

Güller açmayı sever
Zaman soldurmayı
Eller birleşmeyi sever
Yollar ayrılmayı

Herkes geçmişi öder
Bir yol ayrımında
Başlamak istersen
Yeni bir hayata
Gölgeni yedek
Bırak ardında

 Hiçbir şey tesadüf değildir. Her şey bir ağın içinde deviniyor.

Arapçada “şebeke” kelimesinden geçiyor dilimize.

Batı dillerinde ve yeni uydurulan bir kelime çıkıyor karşımıza: network

Türkçe’ de “ağ” diyoruz.

Hangi dilde ararsanız arayın, bir ağın içinde deviniyor her şey.

Aynı ağın içinde devinen kelimelerin, insanların, dillerin, hayvanların, bitkilerin, canlı ce cansız varlıkların her şeyin, ama her şeyin belirsiz bir zaman ve mekan içinde bir araya gelmesi, buluşması kaçınılmazdır.

Bu aslında her biri şiirsel bir şekilde bir araya gelişlerin, karşılaşmaların, buluşmaların sırrını aramak gereksizdir.

O nedenle biz “hiçbir şey tesadüf değildir” diyoruz.

Her şey bir “tesadüfler rapsodisidir.”

Aşk illaki,

Recep Babayiğit

11/12/2018